گیتار نوعی ساز زهی است که هم با انگشت و هم با زخمه یا پیک نواخته میشود. به این دلیل که سیمهای آن توسط ارتعاش صدا تولید میکنند، در دستهی سازهای گروه کوردوفون قرار دارد. این ساز نه تنها از قدمت تاریخی برخوردار است بلکه با رشد و تحولات غربی پیشرفت چشمگیری داشته و در حال حاضر از جایگاه ویژهای برخوردار است.
هر گیتار بسته به نوع شکل و جنس آن ممکن است از اجزای متفاوتی ساخته شده باشد ولی در نهایت همهی آنها از اجزای ثابتی که در زیر اشاره میکنیم ساخته شدهاند.
- سردسته
- پیچهای کوک
- تیغهی سردسته
- فرت(Fret)
- صفحهی انگشت گذاری
- نشانگر باره
- بدنه
- محافظ صفحه
- حفرهی صدا
- پیکاپ
- کلید انتخاب پیکاپ
- تیغهی خرک
- پیچ تنظیم صدا
- دستهی ارتعاش
- خرک
- فیش ورودی
انواع سبکهای گیتار
گیتار دارای سبکهای مختلفی هست که سه نوع آن در ایران طرفدار و شهرت بیشتری دارد. در ابتدای این مقاله سه سبک معروف در ایران و در انتها سبکهای دیگر را معرفی میکنیم.
سبک کلاسیک
این سبک که صرفاً توسط گیتار کلاسیک نواحته میشود، مربوط به سالهای ۱۷۵۰ تا ۱۸۲۰ میلادی است. دورانی که وضع اقتصادی مردم رو به بهبود بود، نواختن و گوش دادن به موسیقی فقط برای نجیب زادگان نبود و قشر متوسط هم میل زیادی به گوش دادن موسیقی و یا حتی یادگیری یکی سازها داشتند.
این سبک که کاملاً ملودیک و وابسطه به نت خوانی هست توسط غیر اسپانیانیها ابداع شده است. ملودی نوازی و آرپژ نقش اصلی در این سبک گیتار دارند. بتهوون، موتسارت و هایدن از موسیقیدانان بزرگ و مشهور این دوره بودهاند.
برای نواختن این سبک گیتار روی پای چپ قرار میگیرد و با انگشتان دست راست (در صورت راست دست بودن) شروع به نواختن میکنند.
سبک فلامنکو
فلامنکو اصیلترین سبک اسپانیایی برگرفته از فرهنگهای موجود در سدههای 8 تا 15 در آندلس بخشی از جنوب اسپانیاست که در ابتدا فقط رقص و آواز بوده و گیتار به عنوان همراهی کننده نقش داشته است. به مرور در اوایل قرن دهم گیتار نقش مؤثرتری در این سبک موسیقی پیدا کرد. به طوریکه حتی موسیقیهای بی کلام فلامنکو ساخته و از شهرت زیادی برخوردارند. گروه جیپسی کینگز، پاکو دلوسیا، اتمار لیبرت و آرمیک گیتاریست مشهور ایرانی از سبک فلامنکو پیروی میکنند.
برای نواختن گیتار به سبک فلامنکو، تمام چهار انگشت دست راست (به شرط راست دست بودن) روی سیمهای گیتار ضربه میزنند و تکنیکهای زیبایی مثل راسگوادو هنرمایی میکنند.
سبک پاپ
پاپ یا POP که از کلمهی POPULAR به معنی محبوب و مردمی گرفته شده، سبکی از موسیقیست که احساسات و عواطف را بطور کاملاً صمیمی و ساده به مخاطب منتقل میکند و معمولاٌ با آواز همراه است. به دلیل مردمی بودن و احساس نزدیکی که با مخاطب دارد، در نوع خودش بی رقیب و موفق است. چون به طور کلی برای سبک پاپ نمیتوان شخصیت و یا تکنیک خاصی قائل شد، نوازندهی این سبک با کمی خلاقیت و دقت میتواند خالق اثری مردمی و جذاب باشد.
در این سبک از موسیقی، برای نواختن گیتار هم با انگشتان دست و هم با پیک میتوان روی سیمهای گیتار ضربه وارد کرد. توجه داشته باشید که ریتم نوازی و آواز خواندن در این مدل از موسیقی اهمیت بسزایی دارد.