پیانو:
سازی است که مانند سنتور توسط ضربه چکش بر روی سیم به صدا در میآید. پیانو جعبه بسیار بزرگی است که به دو شکل مختلف ساخته شده است یکی آن که در فارسی به نام «پیانورویال» مصطلح شده، که عبارت است از جعبه بزرگ سه ضلعی، بر روی سه پایه قطور، و سیم ها به طور افقی در داخل جعبه کشیده شده اند و چکش ها از زیر به سیم ها برخورد می کنند، و دیگری که جعبه آن کوچک تر و قائم است و سیم ها عمودی و از پائین به بالا قرار گرفته اند، در این یک چکش ها از جلو به سیم ها ضربه می زنند. برای هر صوت پیانو یک چکش، یک شستی و یک دستگاه وصل کننده آنها و (مانند سنتور) سه سیم در ناحیه زیر، دو سیم در ناحیه بم و یک سیم کلفت در ناحیه خیلی بم برای هر صوت تعبیه شده است.
در ضلع جلوی نوازنده ردیف شستی ها قرار دارد. هر شستی به یاری مکانیسم مخصوصی در داخل پیانو به چکش متصل است که با کوبیدن روی شستی، چکش نیز به سوی سیم مربوط پرتاب شده، به آن برخورد کرده آن را به ارتعاش وا می دارد و خود کمی به عقب بر میگردد تا مانع ادامه ارتعاش سیم نشود.
به مجرد آن که انگشت نوازنده از روی شستی برداشته شود، نمد خفهکن به سیم ها می چسبد و سیم مرتعش را از ارتعاش باز می دارد.
جلوی پاهای نوازنده دو یا سه پدال تعبیه شده، پدال سمت راست، مانع کار دستگاه خفه کن می شود. در نتیجه سیم مربوطه، حتی پس از برداشتن انگشت از روی شستی، به ارتعاش ادامه می دهد تا به تدریج خود از ارتعاش باز ماند. پدال سمت چپ سبب می شود که نواری از نمد بین سیم و چکش قرار گرفته و ضربه چکش بر روی سیم، صوتی خفه و کم صدا ایجاد کند. در پیانوهای سه پداله، پدال وسط نیز مجموعا چکش ها را جلوتر می برد تا ضربه با قدرت کمتری به سیم ها برخورد کند، یا آن که مجموعه چکش ها را کمی به راست می راند تا چکش کوبنده فقط به یکی از سیم های سه گانه همکوک برخورد کند. این عمل موجب «ظریف شدن و کم صدائی» صوت حاصل می گردد. وسعت صدای پیانو عبارتست از هفت اکتاو یا کمی بیشتر، به علت بزرگی وسعت صدای پیانو، نت نویسی آن بر روی دو حامل صورت می گیرد، که معمولا حامل زیرین ( حامل بم یا کلید «فا») برای اجرا با دست چپ و حامل بالایی (حامل زیر با کلید «سل») برای اجرا با دست راست اختصاص یافته است.
جهت اطلاعات بیشتر به کتاب ساز شناسی نوشته پرویز منصوری مراجعه شود.
